ضعف اصلی صنعت سنگ ساختمانی،عدم وجود برنامه است
کشور ایران با دارا بودن معادن غنی از انواع سنگ های ساختمانی، جز چهارکشور اول در زمینه تولید سنگ های ساختمانی در دنیا می باشد.اما در سال‌های گذشته به دلیل عدم وجود برنامه ریزی، روز به روز از سطح تولیدکنندگان جهانی فاصله گرفته است.
بنا بر آمارهای سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان در حال حاضر سهم صادرات سنگ در کشور از 3.16 درصد به 1.4 درصد کاهش یافته و تنها پنج تا هفت درصد سنگ ایران به صورت خام و فرآوری شده از معادن استخراج و صادر می‌شود، در حالیکه کشور با داشتن حجم بالای معادن و منابع سنگ و با واردات تجهیزات مدرن می‌تواند بیش از 50 درصد سنگ‌های فرآوری شده را مطابق با سلیقه و در ابعاد مختلف به متقاضیان جهانی آن صادر کند و ارزش‌افزوده قابل توجهی از این صنعت برای کشور ایجاد نماید.
به گفته محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران، در حال حاضر یک سوم کارخانه‌های سنگ تزئینی کشور در استان اصفهان مستقر هستند و بر طبق آمار وزارت صنعت حدود 2070 معدن سنگ تزئینی دارای پروانه و 1786 معدن فعال است به این معنا که حدود 86.3 درصد آن‌ها فعال و عمدتاً با ظرفیت بسیار پایین فعالیت می‌کنند و بقیه به دلیل رکود اقتصادی و نداشتن بازار متوقف شده هستند و همچنین 34 معدن در حال تجهیز است.
ضرورت ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی سنگ در کشور
رئیس سازمان صنعت و معدن و تجارت استان اصفهان در خصوص تعداد واحدهای بهره‌برداری سنگ غیرفعال در استان اصفهان به خبرنگار ایسنا، گفت: در مورد تعداد واحدهای تعطیل نمی‌توان اظهارنظر قطعی کرد، اما با توجه به پایش انجام شده، حدود 20 درصد واحدهای سنگ‌بری استان به‌طور موقت تعطیل هستند.
اسرافیل احمدیه با بیان اینکه هزار و 113 واحد سنگ بری فعال در استان اصفهان وجود دارد، تصریح کرد: سهم واحدهای فعال 35 درصد، سهم اشتغال آن‌ها 27 درصد، سهم سرمایه آن‌ها 38 درصد و سهم میزان ظرفیت تولید این واحدها 37 درصد نسبت به کل کشور است.
وی با اشاره به 2 هزار و 112معدن فعال در کشور وجود دارد، افزود: استان اصفهان باوجود 338 معدن فعال، 16 درصد سهم معادن استان و همچنین فعالیت 5 هزار و 315 نفر در صنعت سنگ، سهم 20.4 درصدی اشتغال استان را به خود اختصاص داده است.
رئیس سازمان صنعت و معدن و تجارت استان اصفهان با بیان اینکه در سال 96 کل صادرات سنگ‌های تزئینی کشور 1552 هزار تن به ارزش 369.6 میلیون دلار بود که استان اصفهان سهم 50 هزار تنی به ارزش 14.7 میلیون دلار را به خود اختصاص داد، گفت: سهم اصفهان در میزان سنگ‌های صادراتی 31 درصد و در ارزش صادرات 4 درصد است که باید سهم استان باید با تغییر نگرش متصدیان واحدها و ایجاد کنسرسیوم های صادراتی و به‌روزرسانی واحدها افزایش یابد.
وی با بیان اینکه برخی سنگ‌های ساختمانی کشور منحصربه‌فرد و دارای ویژگی خاصی است، ادامه داد: سنگ‌های تزئینی و ساختمانی کشور از استاندارد جهانی و تنوع محصولات در بازار داخلی برخوردار است.
احمدیه با بیان اینکه می‌توان از برندهای سنگ‌های شناخته شده و مطرح کشور در دنیا برای ایجاد برند بین‌المللی در جهت صادرات و فتح بازارهای جهانی بهره برد، افزود: در حال حاضر با افزایش شهرنشینی و فرسوده‌شدن ساختمان‌های شهری و همچنین قوانین و مقررات و مشوق‌های مختلف و وجود انجمن‌های تخصصی سنگ در استان می‌توان در رونق بازار سنگ مؤثر عمل نمود.
تبلیغات ضعیف در صادرات صنعت سنگ
اما عضو انجمن سنگ ایران پیش از این بزرگ‌ترین مشکل و معضل صنعت سنگ را عدم حضور مؤثر دست‌اندرکاران این بخش توصیف کرد و به ایسنا گفته بود: تمام صنوف مختلف درگیر مشکلاتی همچون مالیات، واردات و یا رکود هستند، بنابراین باید دید برای حل چالش‌های صنعت سنگ چطور باید به راه‌حل برسیم و به نظر می‌رسد در نخستین گام، فعالان این بخش باید با یکدیگر متحد باشند.
به گفته کاوه فاضل، متأسفانه برخی از واردات سنگ‌های خارجی به خصوص در سال جاری به دلیل شعار سال گلایه دارند، اما باید توجه کرد که چند درصد تولید و مصرف سنگ، وارد ایران می‌شود، البته مطابق برخی از آمار غیرموثق، آمار واردات سنگ بالا نیست و از سوی دیگر نباید رکود صنعت سنگ را گردن واردات انداخت و این موضوع قابل‌قبول نیست.
بااین وجود اصفهان و به دنبال آن کشور با وجود پتانسیل بالای تولید و معادن مختلف سنگ، همچنان در صادرات این محصول که می‌تواند جایگزین مناسبی برای صادرات نفت باشد، دچار ضعف است و به اعتقاد رئیس هیئت مدیره اتحادیه سنگ‌بران اصفهان، هیچ گروه تجاری و تبلیغی چه از طرف این صنف و چه از طرف دولت برای صنعت سنگ فعال نشده درحالی‌که برای معرفی این صنعت به دنیا باید در تبلیغات هزینه کنیم، اما متأسفانه در این بخش حتی در گمرک کارشناس با چنین تخصصی نداریم.
حسین حجار تأکید کرد: در حال حاضر توان ارتقا کیفیت صادرات را نداریم، چراکه تبلیغ و شناخت نداریم، درحالی‌که باید با شناخت کشورهای هدف، نوع نیازشان به سنگ‌های مختلف را مشخص کنیم و بر اساس آن برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهیم.
الفبای تولید در صنعت سنگ وجود ندارد
از سوی دیگر دبیر کمیسیون معادن اتاق بازرگانی اصفهان در خصوص رکود بازار سنگ، اظهار کرد: در یک برهه زمانی با توسعه ساخت‌وساز مسکن مهر، بازار داخلی سنگ رشد کرد، اما با افزایش مسکن میزان ساخت و ساز و تقاضا کمتر شد. به این ترتیب نبود برنامه و آینده‌نگری صحیح، بازار سنگ را با رکود مواجه کرد.
شهریار شعبانی با بیان اینکه تولید واحدهای توسعه یافته بهره‌برداری سنگ، تنها جوابگوی بازار داخلی است، تأکید کرد: منابع و معادن سنگ کشور، ظرفیت لازم برای تولید سنگ را دارند، بنابراین برای اتصال به دهکده جهانی و افزایش صادرات، باید فضای کار برای تولید بیشتر مهیا شود.
وی با بیان اینکه کیفیت و سایز محصولات سنگ مورد متقاضی جهان متفاوت است، افزود: بنابراین تجهیزات، ماشین‌آلات مدرن و سرمایه کافی برای صادرات محصولات باکیفیت ضرورت دارد.
وی همچنین افزود: کشور پتانسیل کافی برای صادرات سنگ را دارد، اما هنوز در دنیا مطرح نشده است، البته سنگ خام به کشور چین صادر می‌شود و در آنجا سنگ خام، برش خورده و باکیفیت بالا در جهان عرضه و شناخته می‌شود. به این ترتیب تقاضا و فروش سنگ کشور نیز افزایش می‌یابد.
شعبانی با اشاره به اینکه سنگ ایران در دنیا شناخته شده است، تأکید کرد: با صدور سنگ به صورت خام موافق هستم، اما کشور در صادرات آن با مشکل روبرو است، بنابراین ایران این محصول را با برند دیگر کشورها ازجمله چین به کشورهای کانادا و آمریکا صادر می‌کند.
وی با بیان اینکه مشکل صنعت سنگ، نبود فرهنگ و الفبای تولید است، ادامه داد: نبود برنامه‌ریزی لازم، نوسانات نرخ ارز، قیمت بالای دستگاه‌های مدرن، مشکل صادرات، آوردن پول به کشور، برابری ارز با ارزهای جهانی ازجمله معضلات و موانع توسعه بازار سنگ است.
در نتیجه حمایت دولت در راستای ارائه تسهیلات ارزان، برنامه‌ریزی منسجم و آینده‌نگر، ترغیب سرمایه‌داران و جهت‌دهی سهمی از نقدینگی به سمت بازار سنگ، جرقه‌های امید و توسعه را برای صنعت سنگ کشور به ارمغان خواهد آورد.