انواع سیمان در ساختمان سازی
از گذشته تا به امروز مصالح بسیاری در ساخت بنا مورد استفاده قرار گرفته است. مصالحی هچون گل، خشت خام، خشت پخته، آجر، سنگ، بلوک و ... که برای چسباندن آنها همیشه به نوعی ماده چسباننده نیاز بوده است.
در معماری قدیمی ایرانی این ماده چسباننده معمولا از آهک و خاک رس در ترکیب با کاه یا پودر برخی گیاهان برای بالا بردن درجه چسبانندگی آنها استفاده می‌شد. با روی کار آمدن سیمان روش‌های قدیمی برای چینش دیوارها و بناها به فراموشی سپرده شد و استفاده از سیمان جای آنها را گرفت.
سیمان به عنوان یک ماده چسباننده یا به نوعی کاتالیزور کاربرد دارد که قابلیت بسیاری برای چسباندن شن، ماسه، سنگ، آجر، کاشی، سرامیک و ... به یکدیگر دارد. سیمان در ایجاد یک جسم یکپارچه که متشکل از سنگ، ماسه ، شن، آجر و ... کاربرد بسیاری دارد. از سیمان به طور کل برای ساخت بتن استفاده می‌شود و امروزه یکی از مهمترین مطالح ساختمانی به خصوص در بخش مستحکم سازی بنا می‌باشد. اما سیمان چیست و از چه ماده ای تشکیل می‌شود؟
سیمان چیست؟
سیمان یکی از مصالح ساختمانی است که به شکل پودر در رنگ‌های طوسی و سفید تهیه می‌شود، پودر سیمان از ترکیب مصالح آهکی، خاک رس، ذزات سیلیس و اکسیدهای معدنی در مجاوریت دمای ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد در کوره تولید می‌شود. سیمان را می‌توان فرآورده‌ای شیمیایی دانست که در نتیجه ترکیب با آب سفت و سخت می‌شود و پس از سفت شدن، مقاوم می‌گردد این مقاومت به خصوص در مقابل رطوبت بسیار زیاد است.. سیمان را می‌توان اصلی ترین مصالح ساختمانی در هر ساخت و سازی دانست که برای آن جایگزینی وجود ندارد. این مصالح پرکاربرد در راهسازی، سدسازی و به‌طورکلی در هر نوع ساخت‌وساز نقش کلیدی دارد و علاوه بر آن در تمامی مراحل ساختمان سازی همواره به‌عنوان ملات چسباننده از آن استفاده می‌شود.
انواع سیمان کاربرد آنها
سیمان به طور کل چند نوع است که هریک از آنها کاربرد متفاوتی در صنعت ساخت و ساز دارد.
سیمان پرتلند تیپ ۱
سیمان تیپ ۱ که به عنوان سیمان معمولی شناخته می‌شود سیمانی است که اغلب با آن سرو کار داریم. از این سیمان در اصطلاح به عنوان سیمان سیاه نام برده می‌شود.
سیمان پرتلند تیپ ۲
سیمان تیپ ۲ نیز تحت عنوان سیمان اصلاح شده شناخته می‌شود. از سیمان اصلاح‌شده می‌توان در بتن‌ریزی‌های حجیم و بتن‌ریزی در هوای گرم استفاده نمود. در حقیقت این نوع سیمان پرکاربردترین تیپ سیمان است چرا که در پی چینی سازه، انواع دیوارچینی (آجر، سفال، بلوک و…)، کاشی‌کاری، سنگ کاری و بسیاری کارهای دیگر کاربرد بسیاری دارد. همچنین از این نوع سیمان در ساخت قطعاتی مانند بلوک سیمانی، کپل، جدول و انواع تیر برق استفاده می‌شود.
سیمان پرتلند تیپ ۳
سیمان تیپ ۳ که از آن با عناوینی همچون سیمان زودگیر یا سیمان سخت شونده نام برده می‌شود در کارهایی که نیاز به سرعت بالا دارد استفاده می‌شود. مواقعی که کار بهره‌برداری باید زودتر از موعد انجام گیرد این سیمان استفاده بیشتری دارد. سیمان تیپ ۳ در شرایط آب و هوایی سرد هم سریعاً به‌عمل‌آمده و تنها نکته‌ای که باید ضمن بهره‌وری از آن در نظر داشت، استفاده از ضدیخ است.
سیمان پرتلند تیپ ۴
سیمان تیپ ۴ تحت عنوان سیمان کندگیر مشهور می‌باشد. این سیمان برخلاف سیمان تیپ ۳ می‌باشد و از سرعت کمی در چسباندن و عمل کردن بهره می‌برد در نتیجه استفاده از آن گزینه مناسبی برای کار در دمای بالا ۴۰ درجه، بتن‌ریزی‌های دارای سرعت کم‌تر و به‌صورت لایه‌لایه می‌باشد.
سیمان پرتلند تیپ ۵
سیمان تیپ ۵ که با نام دیگر سیمان ضد سولفات شناخته می‌شود. از این سیمان هنگامی‌که محیط سازه بتنی در معرض سولفاته شدید است استفاده می‌شود.
سیمان گروت
سیمان گروت نوع دیگری از سیمان است که از آب، سیمان، ماسه و افزودنی‌های دیگر تشکیل شده است. این نوع سیمان که با اصطلاح گروت ریزی کاربرد دارد برای پُر کردن فضاهای خالی و ترک‌های بزرگ و برای جلوگیری از لایه‌لایه شدن یا خرد شدن استفاده می‌شود. گروت‌ها از نظر ظاهری به شکل پودر می‌باشند که پس از مخلوط شدن با آب، به‌صورت ملات سیال مورد استفاده قرار می‌گیرند، گروت بافر پرمصرف‌ترین نوع گروت می‌باشد.
سیمان سفید
سیمان پرتلند سفید یکی دیگر از نمونه‌های معروف سیمان در ساختمان سازی می‌باشد که روند ساخت آن مانند سیمان پرتلند معمولی می‌باشد با این تفاوت که در مواد اولیه آن اکسید آهن وجود ندارد به همین دلیل نباید از خاک رس استفاده کرد ولی در این صورت هزینه تولید بسیار بالا می‌رود درنتیجه از همان مواد اولیه استفاده می‌شود و برای بی اثر کردن آهن به آن کلرور کالیم یا کلرور کلسیم اضافه می‌کنند که در کوره سیمان پزی با اکسید آهن ترکیب شده و کلرور آهن می‌دهد که گاز است و می‌پرد و رنگ سیمان سفید می‌شود. سیمان سفید نباید بیش از ۰٫۰۲ درصد وزن‌اش اکسید آهن داشته باشد.
قیمت سیمان
ایران به عنوان یکی از کشورهای صادرکننده سیمان شناخته می‌شود که کارخانه‌های سیمان سازی در سراسر آن دایر می‌باشد. به طور کل سیمان به‌صورت پاکتی در پاکت‌های ۵۰،۴۰ و ۳۰ کیلویی یا به‌صورت فله به بازار عرضه می‌شود، قیمت سیمان پاکتی و فله‌ای بستگی به کارخانه تولیدکننده آن و مرغوبت سیمان دارد. قیمت سیمان مثل تمامی مصالح ساختمانی این روزها افزایش یافته که در نتیجه این افزایش قیمت‌ها، قیمت تمام شده ساختمان‌ها نیز افزایش می‌یابد. طبق برآوردها قیمت تمام‌شده سیمان در سال جاری رشد حداقل ۲۰ درصدی داشته و با شرایط فعلی، روند قیمت تمام‌شده سیمان صعودی خواهد بود.