بند کشی کاشی، سرامیک، پرسلان، سنگ و آجر

امروزه با توجه به پیشرفت مصالح ساختمانی از نظر استحکام، مقاومت، خواص کیفی، فنی و بویژه تنوع طراحی و رنگ باعث تولید کالاهای مکمل با کاربرد خاص و خواص ویژه و همچنین ایجاد ظاهری زیبا و چشم نواز گردیده است. یکی از این محصولات مواد بندکشی است که به دو دسته کلی از نظر مواد تشکیل دهنده تقسیم بندی می‌شوند. این دو گروه عبارتند از پودر‌های بندکشی پایه سیمانی و خمیرهای بندکشی اپوکسی که هرکدام رنگ بندی متنوع و خواص منحصر به فرد خود را دارند.
در گذشته جهت بندکشی کاشی، سرامیک، آجر و سنگ‌ها از مخلوط سیمان و پودر سنگ اغلب به صورت دوغاب استفاده ‌می‌شد و بطور کلی با توجه به رنگ سیمان بصورت سفید و خاکستری اعمال ‌می‌شد و در مواردی برای ایجاد بند رنگی و ظاهری زیبا و متناسب با طرح مد نظر از پودرهای رنگی چون دوده، اخرا و لاجورد استفاده می‌شد، اما بعلت عدم استحکام لازم و ترک خوردن و خالی شدن بندها منجر به شکستگی و لقی و حتی از بین رفتن سرامیک نیز می‌گردید. همچنین از نظر رنگی در سطوح بزرگ با توجه به آماده سازی مواد بصورت عملی و چشمی احتمال شید رنگی و اختلاف ظاهری وجود داشت. همچنین این مصالح در مقابل رطوبت و آب، مواد شیمیایی و تنش‌های مکانیکی ناشی از لرزش و نشست ساختمان مقاومت لازم را نداشته و در محیط‌های مرطوب تغییر رنگ داده و در اثر شستشو با مواد شوینده شسته می‌شدند.

امروزه مواد بندکشی به دو دسته پودرهای بندکشی پایه سیمانی و مواد بندکشی اپوکسی تقسیم بندی می‌شوند که این مواد نسبت به مصالح سنتی که در گذشته مصرف می‌شد دارای خواص و ویژگی‌های منحصر به فردی ‌هستند که در ذیل به تفکیک در موردشان توضیح می‌دهیم.
مواد بندکشی در بخش پودری بصورت مخلوطی آماده از سیمان، پودرهای معدنی نرم و پلیمرهای بهبود دهنده خواص، مواد آبگریز و ضد آب کننده و پیگمنت تشکیل شده‌‌اند و جهت بندکشی انواع کاشی، سرامیک، پرسلان، سنگ، آجر،کاشی‌های استخری، موزائیک‌های شیشه ای و ... کاربرد دارند. این پودر‌ها پایه سیمان بوده و دارای ویژگی‌ها و خواصی متمایز با روش سنتی و دوغابی هستند . مواد بندکشی اپوکسی بر پایه رزین‌های اپوکسی و اغلب به صورت دوجزئی بوده که پس از اختلاط دارای مقاومت شیمیایی بالا نسبت به اسید ها، باز‌ها و مواد خورنده ‌هستند.

تنوع، یکنواختی و جلوه های ویژه رنگی بندها

مهمترین ویژگی مواد بندکشی که امروزه مورد توجه مصرف کنندگان قرار گرفته تنوع رنگی است که امکان ست کردن رنگ بند با کاشی، سرامیک، پرسلان، آجر و سنگ را محیا نموده و حتی در مواردی با انتخاب رنگ بند متضاد با رنگ کاشی و سرامیک و ... می‌توان جلوه ویژه‌ای به سطح مورد نظر داد که از نظر ظاهری و دکوراسیون داخلی زیبایی خاصی به محیط می‌دهد، لذا مصرف‌کنندگان میتوانند با توجه به سلیقه خود و طرح کاشی یا سنگ خریداری شده مواد بندکشی متناسب با آن را تهیه و جلوه و زیبایی بیشتری در کار خود شاهد باشند. همچنین با توجه به فرمولاسیون مشخص هر رنگ از این محصولات بصورت یکنواخت تولید می‌شوند و در زمان مصرف با اختلاف رنگی مواجه نخواهیم شد.

مواد بندکشی اپوکسی از نظر رنگ دارای ویژگی‌های خاص تری نسبت به پودرها ‌هستند بگونه‌ای که برخی از این مواد بصورت شب تاب در رنگ‌های مختلف و با افزودن برخی اکلیل‌ها بصورت براق با جلوه‌های خاص در می‌آید. 

استحکام و پایداری

پودرهای بندکشی پایه سیمان پس از اختلاط با آب بصورت خمیری نرم و یکدست درآمده و بین بندها اعمال می‌شوند که پس از خشک شدن بسیار مستحکم و مقاوم هستند و سطحی کاملا صاف و بدون ترک را خلق می‌کند. همچنین با توجه به فرمول ویژه آنها نیازی به اعمال رطوبت بصورت دستی نیست. با توجه به چسبندگی بالای این محصولات علاوه بر پرنمودن بند مورد نظر یک اتصال مکانیکی مناسب نیز بین کاشی‌ها ایجاد می‌نماید که این امر خود باعث افزایش مقاومت کاشی و سرامیک و بندکشی‌ها در مقابل لرزش‌ها وتنش‌های بوجود آمده در اثر تنش‌های مکانیکی وارده می‌گردد. علاوه بر استحکام و چسبندگی پودر‌های بندکشی، پس از اعمال در برابر مواد شستشو دهنده مقاوم و در بلند مدت در اثر شستشو کنده و یا از بین نمی‌روند.

مواد بندکشی اپوکسی از استحکام و مقاومت شیمیایی و مکانیکی به مراتب بالاتری نسبت به پودرهای بندکشی سیمانی برخودار هستند که اغلب در محیط‌های صنعتی که دارای لرزش و تنش‌های مکانیکی هستند و به لحاظ خواص ضد اسیدی و قلیایی و همچنین پولیش پذیری در آزمایشگاه ها، صنایع غذایی و دارویی، بیمارستان ها، استخرهای عمومی و ... کاربرد داشته و امروزه با توجه به این خواص و جلوه‌های رنگی ویژه ای که دارند برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری پر ترافیک نیز بکار می‌روند. این مواد کاملا و 100 درصد نسبت به اسید‌ها و باز‌ها مقاوم ‌هستند. 

خاصیت ضد آبی

امروزه شرکت‌های پیشرفته جهانی با استفاده از مواد اولیه و فرمولاسیون خاص خود علاوه بر تولید محصولات رنگی و مستحکم ویژگی آب گریزی یا ضد آبی را به محصول خود افزوده‌‌اند که باعث عدم نفوذ رطوبت به لایه‌های زیرین می‌شود و در مواردی این بند‌ها بصورتی است که آب بصورت قطرات بر روی بند دیده شده و جذب بند نمی‌شوند.
مواد بندکشی اپوکسی 100 درصد ضد آب بوده و به عنوان عایق رطوبتی برای بند‌ها نیز استفاده می‌گردد.
 

خاصیت ضد قارچ و جلبکی ( آنتی باکتریال)

همچنین برخی تولید کننده‌های مطرح دنیا محصولاتی تولید می‌کنند که در برابر ایجاد جلبک و قارچ حساس بوده و در محیط‌های مرطوب بصورت پایدار باقی مانده و اجازه رشد جلبک‌ها را نمی دهند و در اثر آلودگی به راحتی قابل تمیز کردن هستند که عدم تشکیل جرم و باکتری بر روی این بند‌ها را به مواد آنتی باکتریال معروف کرده است.

اعمال بند های با عرض دلخواه

در روش‌های سنتی بند‌ها را با دوغاب مصالح پر می‌کردند که پس از خشک شدن اغلب بصورت پوسته پوسته و ترک خورده و نامنظم در می‌آمد و جلوه نازیبایی را ایجاد می‌کرد، اما با توجه به پیشرفت مواد و فرمولاسیون محصولات جدید می‌توان با استفاده از فاصله‌گذارهای پلاستیکی میزان بندکشی را تنظیم و کاشی‌ها و سرامیک‌ها را با بند 1 تا 20 میلیمتر بندکشی نمود و بندی یکدست، زیبا و مستحکم بدست آورد. که این عرض بند حتی برای بندکشی آجرهای نما نیز مناسب هستند. قابل ذکر است پرکردن بندهای 1 تا 3 میلیمتراز مواد خاص و فرمول پیشرفته ای تبعیت می‌نماید.

کاربرد در استخر،سونا و جکوزی

با توجه به پایداری و مقاومت بالای پودرهای بندکشی و مواد بندکشی اپوکسی در برابر رطوبت و مواد پاک کننده و همچنین قابلیت کاربرد در محل هایی که بصورت مستقیم با آب در تماس هستند در داخل استخر‌ها گزینه مناسب و با توجه به ست شدن رنگ زیبایی خاصی به استخرها می‌دهد. همچنین با توجه به تحمل دمای بالا این محصولات در داخل سونا و جکوزی که با آب و دما بالا در ارتباط هستند کاربرد دارند. در استخر‌های عمومی که برای شستشو و جرم گیری بیشتر از مواد اسیدی استفاده می‌شود جهت بالا بردن دوام و حفظ پایداری می‌توان از مواد بندکشی پایه اپوکسی استفاده گردد. لیکن در کارخانه‌های مواد غذایی و آزمایشگاهی بهتر است از مواد اپوکسی استفاده شود.

آماده سازی مواد بند کشی

برای آماده سازی مواد بندکشی اقداماتی لازم است که انجام شود. این اقدمات با توجه به پایه پودرهای بندکشی متفاوت است. مواد بندکشی بر دو پایه ائوکسی و سیمانی هستند که نوع اپوکسی از ترکیبات شیمیایی به دست می آید و پایه طبیعی ندارد.

پودرهای بندکشی پایه سیمانی

با توجه به فرمولاسیون و انجام تست‌های استاندارد، تولید کننده‌های این محصولات مقدار یا درصد آب لازم جهت اختلاط را اعلام نموده و به هنگام استفاده می‌بایست کاملا رعایت شود. برای آماده سازی ابتدا باید به اندازه مورد نظر آب را درون یک ظرف ریخته و سپس پودر را اضافه نموده و با همزن به مدت 5 دقیقه ( برای اغلب پودرها 5 دقیقه اما باید طبق دستورالعمل تولید کننده باشد) بهم میزنیم تا خمیری همگن و یکدست داشته باشیم سپس 4تا 5 دقیقه زمان داده تا مخلوط خود را بگیرد و مجدد بهم میزنیم و با استفاده از ماله‌های لاستیکی بین بند‌ها اعمال میکنیم. خمیر بندکشی آماده شده در مدت زمان مشخص باید استفاده گردد و در صورت سفت شدن نباید با افزودن آب مجدد رقیق و استفاده گردد، زیرا خواص فیزیکی و شیمیایی خود را از دست می‌دهد.

با توجه به چسبندگی و مقاومت بالای این مواد پس از خشک شدن، می‌بایست بقایا و اضافات مواد بجا مانده در هنگام اعمال به سرعت از روی کاشی‌ها و سرامیک‌ها و اطراف محل بندکشی تمیز شوند که در غیر این صورت این بقایا خشک شده و پاک کردن آن سخت می شود. در صورت عدم تمیزکاری و خشک شدن مواد لازم است از مواد شیمیایی مناسب برای پاک کردن مواد بندکشی و چسب باقی مانده روی کاشی اقدام نمود.

مواد بندکشی اپوکسی

 این مواد اغلب به صورت دو جزئی شامل یک بخش خمیری و یک بخش مایع (هاردنر) با نسبت مشخص تولید می‌شوند که قبل از مصرف لازم است با هم مخلوط شده و خمیری یکدست و همگن بوجود آید. قابل ذکر است در صورتی که نیاز به استفاده مقادیر کمتری از خمیر باشد نسبت اختلاط باید کاملا حفظ شده و تغییر در این نسبت منجر به عدم گیرایش کامل و ایجاد مشکلات ساختاری در مواد خواهد شد . پس از اختلاط دوجزء، خمیر بدست آمده را باید در مدت زمان مشخص استفاده گردد. توجه به این نکته ضروری است که در صورت سفت شدن نباید مواد افزودنی یا حلال به آن اضافه شود زیرا این مواد در صورت افزودن حلال خواص اصلی خود را از دست می‌دهند. پس از آماده شدن خمیر با استفاده از ماله لاستیکی بین بندها را پرکنید.

برخی مواد اپوکسی که دارای جلوه‌های بصری خاصی هستند علاوه بر دو جزء اصلی مواد اکلیلی و براق نیز دارند که به هنگام مخلوط شدن به خمیر اضافه می‌شوند. 

با توجه به چسبندگی و مقاومت بالای مواد اپوکسی بلافاصله پس از اعمال بندها، اضافات و بقایا باید از اطراف بند‌ها و کاشی و سرامیک پاک شوند. در صورت بجا ماندن و عدم تمیزکاری صحیح بعد از اعمال بند برای پاک کردن اپوکسی لازم است از مواد پاک کننده خاص استفاده گردد.