سرامیک چیست؟
بسیاری از ما با کلمه سرامیک آشنا هستیم، امروزه تقریبا 90 درصد افراد سرامیک را نوعی کاشی میدانند که از جلا و درخشش بیشتری نسبت به سایر کاشیها برخوردارند و از آنها در دیواره و کف ساختمان استفاده میشود.
اما سرامیک واژه ای گسترده تر از این نوع کاشی میباشد که ما به عنوان سرامیک میشناسیم. سرامیک (Ceramic) یک واژه انگلیسی است که به فارسی راه یافته است و از کلمه یونانی keramos به معنای سفالینه یا شی پخته شده مشتق شده است. پس هر ماده معدنی غیر فلزی که با پخته شدن تغییر ساختاری داده و به جسم سختی تبدیل میشود را میتوان سرامیک نامید. مدل جدید کاشی و سرامیک توسط انسانهای اولیه در اثر یک اتفاق کشف گردید. انسان اولیه از گل و خشتهای گلی برای ساخت و ساز خانهها و بناهایش استفاده مینمود زمانی که انسان گل را به صورت اتفاقی در مجاورت حرارت قرار داد متوجه سخت تر شدن آن گردید احتمالا اولین نشانهها در اجاقهایی گلی دیده شد و پس از آن انسان توانست با استفاده از این روش اجسام سخت با استحکام بالایی بسازد.
تولید سفال
سرامیک سازی در تاریخ بشر با عنوان سفالینه سازی شناخته میشود و سرامیک سرآغازی برای اشیایی همچون اشیا، ظروف، آجر، کاشی و ... بوده است. اولین کارگاههای سفال سازی در بیش از 6000 سال پیش آغاز به کار کردند و رفته رفته این صنعت تبدیل به یکی از مهمترین صنایع دست ساخته بشر گردید. مواد تشکیل دهنده سرامیکها مواد معدنی غیر فلزی هستند، که به وفور در پوسته زمین یافت میشوند این مواد با توجه به عناصر تشکیل دهنده آن سرامیکهای متفاوتی با درجه سختی و کیفیت میدهد.
زیرمجموعه سرامیک
سرامیک علمی است که ابتدا و انتهایی برای آن نمی توان قائل شد ، این علم امروزه به دو دسته اصلی تقسیم میشوند و سرامیکهای سنتی و سرامیکهای مدرن را شامل میشود.
سرامیک سنتی
سرامیک سنتی که از دیرباز مورد استفاده بوده است زیربنای تولیدات بسیاری همچون تولیدات رسی، چینیها، شیشههای سیلیکاتی، سیمان و ... است. شیشهها به عنوان یکی از مهمترین سرامیکها شناخته میشوندکه امروزه گستردگی فراوانی در تمامی جنبههای زندگی انسان دارند. پس از شیشه فرآوردهای سیمانی که در تمامی جنبههای ساخت و ساز بناها مورد استفاده قرار میگیرند نام برد، گزینه مهم دیگر چینیها یا سفیدآلات هستند که سفالینهها، کاشی ها، ظروف و اشیا چینی و سفالی را در بر میگیرد. سرامیکهای دیواری شناخته شده در این دسته از سرامیکها قرار دارند.
سرامیک مدرن
سرامیکهای مدرن کاربردهای ویژه ای دارند و از آنها برای رفع نیازهای خاصی استفاده میشود. این مدل جدید کاشی و سرامیک برای افزایش مقاومت حرارتی شیمیایی و بالا بردن ویژگیهای مکانیکی و الکتریکی به کار گرفته میشود. سرامیکهای مدرن شامل سرامیکهای اکسیدی خالص با ساختاری یکسان(قطعات دیرگداز، سرامیکهای الکترواپتیکی (تبدیل کننده نشانههای الکتریکی به نوری)، سرامیک مغناطیسی (حافظه مغناطیسی رایانهها)، سرامیک نیتریدی (دیرگدازهها با مقاومت بالا در برابر حرارت)، کاربیدهای سرامیکی (سایندهها)، تک بلورها و ... میشود.
سرامیک دیواری
اما سرامیک خاص و مهمی که برای ما اهمیت دارد و لازم است به آن اشاره نماییم سرامیک دیواری است که از ترکیب کانیهای سازنده خاک رس به وجود میآید. این نوع سرامیک به عنوان شاخه ای از کاشی سازی پا به عرصه وجود گذاشت و از آن برای پوشش دهی به دیوارهها و سطوح مختلف استفاده میشود و از مقاومت مطلوبی در برابر رطوبت، گرما، نور، مواد شیمیایی و ... برخودار است. این نوع سرامیک به عنوان متریالهای بهداشتی شناخته میشوند که در فضاهای مختلفی مانند سرویسهای بهداشتی، آشپزخانهها، کف و دیوار ساختمانها و حتی نمای بناهای مختلف به کار میرود.
مزایای سرامیکهای دیواری
سرامیکهای دیواری نسبت به کاشیهای کف و پرسلانها در مرحله پخت لعاب از حرارت کمتری بهره برده اند که این حرارت کمتر باعث درخشان تر شدن نقش و نگارهای کار شده روی آن میشود. هرچه کاشی بیشتر در کوره بماند به همان اندازه سختتر و تیرهتر میشود و مقاومت آن افزایش مییابد. در سرامیکها سازندگان نقش و نگار را فدای مقاومت بالا ننمودند و اقدام به ساخت کاشیهای سرامیکی با توان مقاومتی کمتر اما جلوه ای جذاب تر نمودند. سرامیکها قابلیت قابلیت استفاده در کف بنا را نیز دارند اما لازم است از درجه سختی آن مطمئن شوید، سرامیکهای ظریف مناسب استفاده در کف نیستند و از آنها تنها باید در دیواره استفاده نمود. علاوه بر آن سرامیکها مزایای بسیاری دارند که در اینجا به آنها اشاره مینماییم.
قابلیت شستشو
سرامیکها متریالهای قابل شستشویی هستند که از لحاظ بهداشتی مناسب پوشش دیوارها میباشند. این جنبه از سرامیک دیواری باعث شده است سرامیکها پوشش دهنده اصلی بیمارستانها، آزمایشگاهها و به طور کل امکان عمومی که نیازمند رعایت نظافت میباشند شوند.
طول عمر و دوام
سرامیکها متریالهای بادوامی هستند و خط و خش را به راحتی نمیپذیرند آنها در برابر ضربات مقاوم تر از سایر پوشش دهندههای دیوارها هستند.
جذب آب کمتر
سرامیکها از جذب آب کمی برخوردارند، این متریال گزینه مناسبی برای استفاده در محیطهای مرطوب که دارای بارانهای موسمی است میباشد.
ضد آتش
سرامیکها ضد آتش هستند و در برابر حرارت تغییر ساختار و رنگ نمی دهند. در نتیجه استفاده از آنها در محیطهایی که ریسک آتش سوزی آنها زیاد است مانند آشپزخانه کاری عقلانی میباشد.
ثبات رنگی
سرامیکها از رنگ ثابتی برخوردارند و رنگ و طرح آن در برابر حرارت یا نور خورشید از بین نمی رود.
مقاوم در برابر مواد شیمیایی
سرامیکها یکی از مقاوم ترین پوشش دهندهها در برابر مواد شیمیایی هستند، آنها تغییر ساختاری نمی دهند در نتیجه از آنها میتوان در هر محیطی استفاده نمود.