آشنایی با عوامل موثر بر مقاومت بتن
برای دستیابی به بتنی با مقاومت زیاد، باید در انتخاب مصالح از نظر کمیت و کیفیت، ساخت بتن، حمل و ریختن و نهایتاً عمل آوردن و نگهداری، دقت کافی به عمل آید. عوامل متعددی در این امر دخیل هستند اما این عوامل چه هستند؟
عوامل موثر بر مقاومت بتن
عوامل متعددی در مقاومت نهایی بتن مؤثر خواهد بود که اهم آنها به شرح زیر و رعایت آنها توسط پیمانکار الزامی است که در این بخش به معرفی آنها می پردازیم
نسبت آب به سیمان
مقاومت نهایی بتن شدیداً تحت تأثیر نسبت آب به سیمان است.
با توجه به شرایط ساخت و رویارویی بتن، نسبت آب به سیمان در هر پروژه در دفترچه مشخصات فنی خصوصی ذکر می شود.
دستگاه نظارت همواره، خصوصاً به هنگام تهیه بتن این نسبت را کنترل می نماید.
عدم رعایت نسبت آب به سیمان از طرف پیمانکار موجب مردود شناختن بتن شده و چنین بتنی باید فوراً از کارگاه خارج شود.
چنانچه این نسبت در دفترچه مشخصات خصوصی ذکر نشده باشد، استفاده از ارقام جدول ۱ برای بتن معمولی و بتن با حباب هوا توصیه می شود.
جدول ۱ – حداکثر نسبت آب به سیمان مجاز برای بتن با مقاومت های فشاری مختلف
توضیحات جدول ۱
* منظور از مقاومت فشاری بتن در جدول، مقاومت فشاری ۲۸ روزه آزمونه استوانه ای به قطر ۱۵ و ارتفاع ۳۰ سانتیمتر و دمای آزمایش ۲۳ ± ۱/۷ درجه سلسیوس است.
* برای بتن با حباب هوا و مقاومت بیش از ۳۲ مگاپاسکال و بتن معمولی با مقاومت بیش از ۳۵ مگاپاسکال، باید نسبت آب به سیمان با توجه به طرح اختلاط و توسط آزمایشگاه معتبر مشخص شود.
* حداکثر قطر مصالح سنگی ۲۰ تا ۳۰ میلیمتر فرض شده که با ثابت بودن نسبت آب به سیمان، مقاومت بتن با کم نمودن قطر حداکثر شن، زیاد خواهد شد.
نوع سیمان
از عوامل موثر بر مقاومت بتن نوع سیمان مصرفی می باشد.
در شرایط مساوی و هنگام ساخت بتن با مصالح سنگی مشخص، اسلامپ، تراکم و مقاومت بتن تابعی از میزان سیمان و نوع آن است.
تغییرات تقریبی مقاومت بتن با توجه به نوع سیمان مصرفی به شرح جدول ۲ می باشد. ارقام این جدول تنها به عنوان راهنما ارائه شده است.
جدول ۲ – درصد مقاومت فشاری بتن در سنین مختلف با سیمان های گوناگون نسبت به سیمان نوع ۱
توضیحات جدول ۲
* تعیین مقاومت بر اساس روش استاندارد (د- ت ۶۰۲) صورت می گیرد.
* مقاومت آزمونه ۷ روزه بتن با سیمان نوع ۱ (سیمان معمولی) به عنوان مبنا در جدول انتخاب شده است.
نوع و حداکثر قطر مصالح سنگی
انتخاب مصالح سنگی با دانه بندی پیوسته و حداکثر قطر دانه ها از عوامل مهم در به دست آوردن مقاومت نهایی است.
دانه بندی پیوسته با حداکثر قطر شن درشت تر، دارای فضای خالی کمتر از دانه بندی پیوسته با حداکثر قطر شن کوچکتر است.
در نتیجه دانه بندی مصالح سنگی که قطر شن آن بزرگتر باشد، نیاز کمتری به ملات سیمان برای پر نمودن فضای خالی بین مصالح دارد.
از این رو برای دستیابی به مقاومت بیشتر، باید قطر حداکثر شن مصرفی با توجه به نسبت آب به سیمان ثابت، کمتر اختیار شود و علاوه بر آن قطر حداکثر مصالح مصرفی، باید کوچکتر از ارقام حاصله از شرایط ذیل باشد.
* یک پنجم کوچکترین فاصله بین سطوح متقابل قالب ها
* یک سوم ضخامت دال بتنی
* سه چهارم حداقل فاصله داخل به داخل میلگردها
مواد افزودنی
نوع و میزان مواد افزودنی، ار عوامل موثر بر مقاومت بتن است.
عدم دقت در به کار بردن این مواد از نظر نوع و میزان، نه تنها به بهبود کیفیت بتن و نهایتاً مقاومت نهایی آن کمک نمی کند، بلکه صدمات غیر قابل جبرانی را به همراه دارد، از این رو رعایت دستورالعمل های مندرج در این نشریه الزامی است و پیمانکار بدون دستور کتبی دستگاه نظارت مجاز به استفاده از مواد افزودنی نخواهد بود.