لعاب کاشی چیست؟ ؛ انواع لعاب کاشی و مواد تشکیل‌دهنده آن
۱۹ خرداد ۱۴۰۳

لعاب کاشی چیست؟ ؛ انواع لعاب کاشی و مواد تشکیل‌دهنده آن

فناوری‌های حوزه ساختمان

احتمالا زمانی که سطح کاشی و سرامیک‌های مختلف را نگاه می‌کنید برایتان سوال پیش آمده که لعاب کاشی چیست؟ یا اینکه مواد تشکیل‌دهنده آن که سبب درخشش سطح کاشی و سرامیک شده است شامل چه مواردی است؟ برای پاسخ به این سوالات در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

کاشی‌هایی که از لعاب پوشیده می‌شوند بعد از پوشش‌دهی و رنگ‌آمیزی با دمای بالا در کوره پخته می‌شوند. کاشی حاصله به دلیل لعاب در برابر آب و لکه‌های ایجاد شده مقاوم است. رنگ‌ها و طراحی به‌کار رفته در کاشی با وجود لعاب مات یا براق جلوه‌ای خاص ایجاد می‌کند. افراد گوناگون علاقه‌مندی‌های متفاوت دارند. بنابراین طیف وسیعی از این تنوع می‌تواند برطرف‌کننده نیاز اقشار جامعه باشد.

لعاب کاشی چیست؟

لعاب که در انگلیسی به آن Glaze گفته می‌شود سال‌هاست که در دسترس بشر بوده و از آن استفاده می‌کند. لعاب برای زیباسازی موثر است. شیشه در اثر حرارت تغییر شکل می‌دهد، در صورتی که لعاب با خاک رس و همچنین فلز قابل شکل‌دهی است. در واقع می‌توان گفت که شیشه و لعاب در برابر دمای بسیار زیاد در کوره فعال شده و تغییر شکل می‌دهند.

سرامیک گلیز چیست؟ آشنایی با نحوه ساخت سرامیک گلیز

مقاله مرتبط: سرامیک گلیز چیست؟ آشنایی با نحوه ساخت سرامیک گلیز

لعاب کاشی پولیش و براق حالتی شیشه‌ای و آینه‌ای به کاشی می‌دهند.
لعاب کاشی پولیش و براق حالتی شیشه‌ای و آینه‌ای به کاشی می‌دهند.

لعاب کاشی که در بالا گفته شد در واقع یک لایه‌ای شیشه مانند است که سطح کاشی را می‌پوشاند. در واقع لعاب کاشی از متریال اولیه کاشی است که به صورت‌های مختلف روی سطح کاشی و سرامیک قرار می‌گیرد. لعاب‌دهی تحت دمای زیاد حرارت داده شده و روی سطح فیکس می‌شود.

کاربرد لعاب کاشی

لعاب هنگام تماس با سفال کاشی در هنگام ساخت به درون خاک رس نفوذ کرده و سطح کاشی را کاملا می‌پوشاند. هدف لعاب‌دهی کاشی در واقع زیبایی و همچنین افزایش دوام کاشی است تا با کوچکترین ضربه آسیبی به آن وارد نشود. در واقع لعاب نوعی پوشاننده است که سطح سفال، کاشی و اجسام دیگر را می‌پوشاند و جلوه خاصی به آن می‌بخشد. نازک بودن این لعاب روی کاشی ظاهر زیبای آن را دو برابر کرده و استفاده از آن در هر محیطی، زیبایی بصری فوق‌العاده‌ای فراهم می‌کند.

برای لعاب سرامیک مخلوطی از کوارتز، فلدسپات و اکسید سرب را آسیاب کرده و در شرایط دمایی ویژه آن را به صورت خمیری شفاف و رقیق تبدیل می‌کنند. این ماده در میزان زیادی تولید و سرامیک را درون آن غوطه‌ور می‌کنند. با خشک شدن این لعاب سرامیک درون کوره، محصول استحکام مطلوب خود را حفظ می‌کند. هر چقدر میزان لعاب‌دهی بهتر انجام شود دوام آن بیشتر خواهد شد. در صنعت کاشی و سرامیک انواع لعاب و کاربردهای آن بر اساس میزان لعابی که روی محصول قرار می‌گیرد تعیین می‌شود که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود:

  • کاشی تک پخت کف
  • کاشی تک پخت دیوار
  • کاشی دو پخت
  • کاشی پرسلان

انواع لعاب کاشی

انواع لعاب‌ها را براساس ویژگی‌هایی که دارند دسته‌بندی می‌کنند. در هنگام انتخاب لعاب مورد نظر باید به مواردی از قبیل لعاب و همچنین ضریب انبساط آن دقت کرد. توجه داشته باشید که ضریب انبساط لعاب از ضریب انبساط بدنه کمتر است. به طور کلی در حال حاضر کاشی و سرامیک را در اغلب فروشگاه‌ها از نظر نوع لعاب به دسته‌های زیر تقسیم می‌کنند:

  • لعاب مات: دارای ظاهری مات و کدر است و به هیچ عنوان نور را بازتاب نمی‌کند.
  • لعاب براق: یک لعاب با ظاهری براق و بازتاب‌کننده نور آفتاب است. لعاب براق و مات از مقاوم‌ترین انواع لعاب‌ها هستند.
  • لعاب نیمه مات یا نیمه براق: لعاب نیمه مات یا نیمه براق دارای بخش‌هایی مات و بخش‌هایی براق است.
  • لعاب پولیش و نیمه پولیش: پولیش، در حقیقت موادی است که به وسیله‌ای دستگاهی روی کاشی و سرامیک‌ها سابیده می‌شود تا زمانی که به شفافیت و براقیت بسیار بالایی می‌رسند.لعاب پولیش به سرامیک حالتی آینه‌ای می‌بخشد.
  • لعاب شوگرافکت: برای اینکه بدانید سرامیک شوگر افکت چیست نیاز دارید که به طور کامل نحوه تولید این سرامیک‌ها را بشناسید. این لعاب به سرامیک ظاهری بسیار زیبا و خاص می‌بخشد و با نگاه به سرامیک شوگرافکت به نظر می‌رسد روی سطح آن‌ها شکر پاشیده‌اند.

در ادامه به معرفی دیگر انواع لعاب‌ها می‌پردازیم:

لعاب کاشی بر اساس ترکیبات اولیه شیمیایی

  • لعاب رسوبی ( لعاب بدون بور، لعاب سربی ساده، لعاب سربی مخلوط، لعاب محتوی برات)
  • لعاب بدون سرب ( لعاب براتی، لعاب بدون بور با مقدار قلیایی زیاد که لعاب قلیایی است و با مقدار کم قلیایی یا همان لعاب پرسلان است)
لعاب کاشی به شکل‌های مختلف و با تنوع رنگی بالایی تولید می‌شود.
لعاب کاشی به شکل‌های مختلف و با تنوع رنگی بالایی تولید می‌شود.

لعاب کاشی بر اساس مقاومت در برابر عوامل شیمیایی

  • لعاب ضد اسید ( لعاب ضد اسید معمولی، ضد اسید ویژه که برای بدنه پرسلان به کار برده می‌شود.)
  • لعاب ضد بازی
  • لعاب ترکیب ناپذیر

لعاب کاشی بر اساس مقاومت در برابر عوامل شیمیایی

  • لعاب ضد اسید ( لعاب ضد اسید معمولی، ضد اسید ویژه که برای بدنه پرسلان به کار برده می‌شود.
  • لعاب ضد بازی
  • لعاب ترکیب‌ناپذیر

لعاب کاشی بر اساس دمای ذوب

  • لعاب معرق با دمایی در بازه ۷۸۰ تا ۸۸۰ درجه سانتی‌گراد
  • لعاب ترانسپارنت با دمایی در بازه ۹۸۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد
  • لعاب اپک با دمایی در بازه ۱۰۵۰ تا ۱۱۵۰ درجه سانتی‌گراد
  • لعاب مات با دمایی در بازه ۱۰۵۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد
  • لعاب پرسلانی با دمایی در بازه ۱۱۵۰ تا ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد

لعاب کاشی بر اساس درجه شفافیت

  • لعاب معرق ( سختی کم، نرمی زیاد، مقاوم به خوردگی، انحلال زیاد)
  • لعاب ترانسپارنت ( ضریب شکست پایین، عبور راحت نور از اجسام، قابل استفاده در بدنه‌های بدون رنگ و صد درصد سفید)
  • لعاب اپک ( خاصیت کریستالیزه، ضریب شکست بالا، پوشانندگی مطلوب)
  • لعاب مات ( مقاوم در برابر مواد شیمیایی، سختی بالا، ترکیبی از اکسید زیرکونیوم و اکسید آلومینیوم در لعاب، میزان ۱ الی ۲ درصد اکسید روی در ترکیب)
  • لعاب پرسلان ( استفاده از اکسید آلومینیوم، سیلیکات زیرکونیوم، تالک، فلدسپات پتاسیک، رس‌های ریز در ترکیب، مقاوم به ساییدگی، مقاوم به ضربه، کیفیت بالا و معروف به لعاب سالورسالت)
  • لعاب انگوب (قابل استفاده در بدنه‌های رنگی، اصلاح عیوب بدنه، معروف به زیر لعاب)
شفافیت لعاب‌های کاشی متغیر است. برخی از لعاب‌های گلیز و براق درخشندگی بسیار بالایی دارند.
برخی از لعاب‌های گلیز و براق درخشندگی بسیار بالایی دارند.

لعاب کاشی بر اساس روش تولید

  • لعاب خام
  • لعاب فریتی
  • لعاب تبخیری

مزایای استفاده از لعاب کاشی

کاشی و سرامیک از موارد پرکاربرد در صنعت ساختمان است که با دو لعاب براق و مات پوشانده شده و زیبایی خاصی را به محیط نصب شده می‌بخشند و بر حسب سلیقه شخصی می‌توان از کاشی با هر کدام از این دو لعاب بهره برد. لعاب براق مانند شیشه شفافیت منحصربه‌فردی را در سرامیک ایجاد می‌کند. امروزه کارخانه‌های تولیدکننده کاشی و سرامیک پا را فراتر گذاشته و در جهت تولید محصولاتی با لعاب پولیش که سطح آینه‌ای و شفافیت بیشتری دارند اقدام کرده‌اند. از جمله مزایایی که لعاب کاشی دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • لعاب براق محیط را روشن و بزرگ‌تر از حالت عادی نشان می‌دهد. برای محیط‌هایی با مساحت کم و همچنین محیط‌هایی که از نورپردازی کمی برخوردار هستند استفاده از لعاب براق پیشنهاد مناسبی است. لعاب مات کاشی نیز طرفداران خاص خود را دارد و برای افرادی که به روشنایی محیط اهمیت چندانی نداده و ترجیح می‌دهند محیطی آرام و بدون نور زیاد داشته باشند، پیشنهاد مناسبی است.
  • لعاب کاشی نظافت راحتی دارد. لعاب سطح کاشی با ایجاد سطحی صاف و صیقلی، نظافت را راحت کرده و با ایجاد لکه یا آلودگی به آسانی با یک دستمال یا طی مرطوب تمیز می‌شود. دیوار یا کف آشپزخانه همیشه در معرض قطرات روغن قرار می‌گیرد. وجود لعاب روی کاشی کمک می‌کند که به‌راحتی بتوان آن‌ها را تمیز کرد.
  • مهم‌ترین مزیت لعاب کاشی، ایجاد استحکام مضاعف در کاشی و سرامیک است. کاشی‌های لعابدار چه از نوع براق و چه از نوع مات دارای استحکام بالاتری نسبت به انواع کاشی‌های بدون لعاب هستند.
کاشی‌های لعابدار استحکام بالایی دارند و برای استفاده در فضای خارجی بسیار مناسبند.
کاشی‌های لعابدار استحکام بالایی دارند و برای استفاده در فضای خارجی بسیار مناسبند.

مواد تشکیل‌دهنده لعاب کاشی

برای اینکه بدانیم لعاب کاشی از چه موادی تشکیل شده است باید در ابتدا به این نکته اشاره کنیم که لعاب کاشی یک لایه پوششی در مراحل نهایی ساخت کاشی است که در طی فرایند ساخت دائما با سطح کاشی و همچنین به وسیله یک ساختار بلوری ذوب می‌شود. از مهمترین متریال اولیه لعاب می‌توان به نمک، کربنات سدیم، sno2،  pbo، sio2 و … اشاره کرد. آلومینیوم یک ماده مهم سازنده در لعاب کاشی است که به‌عنوان یک تثبیت‌کننده کمک می‌کند تا لعاب بر سطح کاشی و سرامیک بچسبد. بسیاری از لعاب‌ها با میزان متفاوتی از آلومینا و سیلیس تولید می‌شوند. بسیاری از اکسیدهای فلزی هستند که در هنگام تولید رنگ خاصی به محصول وارد می‌کنند. لعاب‌های ایجاد شده حاوی جیوه، آرسنیک، حلال سمی کلر و هیدروکربن معطر و همچنین روغن اسطوخودوس هستند. فلزات مرسوم اغلب از رزین‌های طلا، پلاتین، مس و نقره هستند. لعاب‌هایی که به‌عنوان تثبیت‌کننده عمل می‌کنند یا برای رنگ‌آمیزی مورد استفاده قرار می‌گیرند عمدتا مخلوطی از سیلیس، مایعات و مواد رنگی تشکیل می‌شوند.

مواد اولیه تشکیل‌دهنده لعاب کاشی در انواع لعاب‌ها یکسان است و تنها میزان این مواد متغیر است.
مواد اولیه تشکیل‌دهنده لعاب کاشی در انواع لعاب‌ها یکسان است و تنها میزان این مواد متغیر است.

روش تولید لعاب کاشی

هر لعاب به روش‌های مختلف تولید می‌شود، هر کدام از روش‌های تولید لعاب کاشی،‌انواع مختلفی از لعاب‌ها را در اختیار ما قرار می‌دهد. در ادامه روش‌های مختلف تولید لعاب کاشی را معرفی می‌کنیم.

لعاب خام

نام لعاب خام گویای این دسته است که به صورت خام انجام می‌شود. مواد اولیه تشکیل‌دهنده این لعاب را ابتدا با آب مخلوط کرده و بعد از اضافه کردن الکترولیت به آن آسیاب می‌شود. در این مرحله از تولید مواردی که در مرغوبیت محصول تاثیرگذار هستند مانند دانسیته که میزان فشردگی محصول را نشان می‌دهد، رئوپوکسی، رسیت، دیلاتنسی و بسیاری موارد دیگر را بررسی می‌کنند. سپس لعاب را به قسمت مشخصی به نام حوضچه منتقل کرده که با گذشت دو روز یا ۴۸ ساعت از زمان ساخت قابل استفاده خواهد بود.

لعاب فریتی

برای اینکه میزان کیفیت مطلوب لعاب را افزایش دهند قبل از استفاده آن را مورد فرآوری قرار می‌دهند. لعاب‌هایی که مورد فرآوری قرار می‌گیرند به نام لعاب فریتی یا فریت شده معروف هستند. در این روش مواد اولیه خرد شده و سپس به کوره‌ها انتقال داده می‌شوند. در این قسمت مواد ذوب شده و از قسمت دیگر کوره به درون حوضچه‌های آب منتقل می‌شوند. این عمل به سرد شدن سریع لعاب کمک می‌کند. لعاب در این مرحله از حالت پلاستیسیته خارج شده و قبل از اینکه دوغاب آماده شود با ۸ الی ۱۰ درصد از کائولن و میزان مشخصی از الکترولیت مخلوط شده و با هم خرد می‌شوند. مراحل نهایی مانند روش لعاب خام انجام می‌شود.

کاشی‌‌های لعابدار با لعاب مات و لعاب براق فضای متنوعی را ایجاد می‌کنند.
کاشی‌ با لعاب مات و لعاب براق فضای متنوعی را ایجاد می‌کنند.

لعاب تبخیری

روش تولید لعاب تبخیری به این صورت است که لعاب درون کوره تبخیر می‌شود و به دلیل اینکه به حد اشباع می‌رسد روی سطح مورد نظر رسوب می‌کند. این لعاب‌ها در برابر عوامل محیطی مقاوم بوده و تغییری در آن‌ها ایجاد نمی‌شود، بنابراین، این نوع لعاب و روش تولید آن در تولید سرامیک‌هایی که تحت فشار بالا تولید می‌شوند مصرف می‌شود. همچنین برای قطعات سرامیکی که در صنایع شیمیایی مصرف می‌شوند به صورت ظروف نگهداری اسید و مواد قلیایی، لوله کانال فاضلاب، مواد الکلی نیز به کار می‌رود. این لعاب مانند سایر لعاب‌ها به صورت دوغابی نیست بلکه قبل از پخت درکوره روی اجسام ته‌نشین می‌شود. کاربرد این لعاب قدیمی است ولی با این وجود حائز اهمیت بوده و امروزه نیز از آن استفاده می‌شود.

دلیل استفاده از کاشی‌های لعاب‌دار  

از مهمترین دلایلی که امروزه از کاشی‌های پوشیده شده از لعاب استفاده می‌شود شامل موارد زیر است:

  • افزایش مقاومت در برابر ضربات مکانیکی
  • افزایش مقاومت در برابر مواد شیمیایی
  • پوشاننده عیوب کاشی
  • افزایش قابلیت بهداشتی و مصرف کاشی و سرامیک
  • غیر قابل نفوذ بودن در بدنه کاشی و سرامیک
  • تنوع و زیبایی بصری در سطح محصول
  • زیبایی و درخشندگی منحصربه فرد

سخن پایانی

در پایان مفتخریم که تا پایان مقاله لعاب کاشی چیست؟ و آشنایی با مواد تشکیل‌دهنده لعاب کاشی با کاشی لند همراه بودید. امیدواریم که مطالب مهمی در اختیار شما قرار گرفته باشد. بر طبق مطالب بالا کاشی‌های لعاب‌کاری شده قبل از ورود به کوره باید لعاب روی ‌آن‌ها اعمال شود. لعاب موجود در کاشی مزایایی دارد که به زیبایی بصری محصول کمک می‌کند. همانطور که گفته شد لعاب یک پوشش شیشه‌ای است که روی سطح کاشی قرار گرفته و به زیبایی و استحکام آن کمک می‌کند. لعاب روی کاشی و سرامیک کاربردهای مختلفی از جمله کاشی تک پخت کف، کاشی تک پخت دیوار، کاشی دو پخت، کاشی پرسلان دارد. اگر به دنبال کاشی و سرامیک لعاب‌دار هستید، می‌توانید به فروشگاه کاشی لند مراجعه کرده و با وجود تنوع در طرح و رنگ محصول مورد نظر را انتخاب کنید. مشاوران مجموعه نیز پاسخگوی سوالات فنی شما هستند.

مهناز غفارلو
نویسنده : مهناز غفارلو

همیشه دنبال جستجو در بخش های مختلف علمی در هر زمینه ای بودم، تا اینکه تو زمینه مصالح ساختمانی مطالب زیادی رو در قالب مقاله پیگیر شدم و به نوعی تخصصی یاد گرفتم تا وارد هنر نویسندگی در این زمینه شدم تا بتونم مطالب مفید و جامعی رو در اختیار مخاطبان قرار دهم.

منابع : digitalfire.com
نام
ایمیل
پیغام شما

نظرات کاربران 7
    امیدی

    مهر 20, 1403

    سلام، برای آشپزخانه از کاشی لعاب براق استفاده کنم بهتره یا کاشی لعاب مات؟

    قادری

    مهر 23, 1403

    سلام،برای استفاده در سرویس بهداشتی و حمام بهترین نوع کاشی لعاب دار رو معرفی می کنید؟

    kashiland-support
    محمد

    مهر 23, 1403

    سلام کاشی لندی عزیز💙برای سرویس بهداشتی و حمام از کاشی هایی با لعاب براق و رنگ روشن استفاده کنید.
    زهرا

    آذر 5, 1403

    کاشی‌های لعاب براق خونه‌ام رو خیلی روشن‌تر کرده و فضای کوچیک آشپزخونه‌م رو بزرگ‌تر نشون می‌ده.

    kashiland-support
    کارشناس پشتیبانی کاشی لند

    آذر 5, 1403

    سلام کاشی لندی عزیز💙بله کاملا درسته.
    احمدی

    دی 26, 1403

    فضای آشپزخونه ما کم نور بود و برای بازسازی از کاشی های لعاب براق استفاده کردیم نتیجه کار خیلی خوب شده.

    kashiland-support
    کارشناس پشتیبانی کاشی لند

    دی 26, 1403

    سلام کاشی لندی عزیز💙بله همینطوره استفاده از کاشی های براق باعث روشن تر شدن فضاهای کم نور میشه.
مقالات مرتبط