عدم توقف صادرات ایران به افغانستان
این در حالی است که افغانستان چهارمین مقصد کالاهای ایرانی است و در پنج ماهه امسال نیز بیش از یک میلیارد و ۴۳۲ میلیون دلار کالا به افغانستان صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ ارزش دلاری ۳۲ درصد رشد دارد. احمد اصغری قاجار، عضو هیأت مدیره اتاق ایران و افغانستان درباره این خبر می‌گوید:«این خبر کاملاً کذب است. صادرات به افغانستان تنها در یک گمرک ممنوع شده و در بقیه گمرکات ممنوعیتی ندارد و روال کارها مانند قبل آزادانه پیش می‌رود.»
ممنوعیت صادرات از فراه و جلوگیری از تخلف گمرکی تجار افغان
مظفرعلیخانی، دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان نیز در تشریح این ماجرا توضیح می‌دهد: «قضیه مربوط به بخشنامه‌ای می‌شود که از آن سوءبرداشت شده است. متن بخشنامه به شکلی است که به نظر می‌رسد ممنوعیت مربوط به همه گمرکات است ولی تنها در یک گمرک چنین مشکلی پیش آمده است.» او ادامه می‌دهد:«بر این اساس واردات مواد نفتی، سیمان و آهن ایران به افغانستان فقط از مرز فراه ممنوع شده است. هدف اصلی ممنوعیت واردات این مواد هم جلوگیری از تخلفات گمرکی است.»
سیستم گمرک ایران و افغانستان در مرز فراه به هم وصل نیست و برخی از تاجران افغان در اظهار کالاهای وارداتی به این گمرک از نظر ارزشی و وزنی کم اظهاری می‌کنند تا حقوق گمرکی کمتری بپردازند. به همین دلیل و برای جلوگیری از این تخلف صادرات از این نقطه ممنوع شده است. دبیر کل اتاق ایران و افغانستان تأکید می‌کند:«واردات این اقلام از دیگر مرزها مانند دوغارون و نیمروز همچنان ادامه دارد. این محدودیت‌ها هیچ ارتباطی با تحریم‌های امریکا ندارد و فقط به‌دلیل مشکلات گمرکی است.»
مصائب مصوبه‌ها برای صادرکنندگان واقعی
مظفرعلیخانی درباره وضعیت کلی تجارت ایران با افغانستان پس از بحران ارزی و تحریم امریکا نیز می‌گوید:«با توجه به این‌که صادرات ما به بعضی از کشورها با استفاده از ریال ایران انجام می‌شود، افغانستان از برگشت ارز به چرخه اقتصادی ایران مستثنی شده بودند. از طرف دیگر هم ما از افغانستان به ایران عملاً وارداتی نداریم.صادرات رسمی ما به افغانستان حدود 3 میلیارد دلار اما واردات ما 20 میلیون دلار است.»
اخیرا دولت در مصوبه‌ای افغانستان را مشمول قاعده برون سپاری و بازگشت ارز کرده است. دبیر کل اتاق ایران و افغانستان با انتقاد از این مصوبه می‌گوید:«به این دلیل که تجارت با استفاده از ریال به افغانستان انجام می شده، تجار افغان از درب کارخانه ایران با ریال خرید می‌کنند و از آن طرف هم عملا کالایی در افغانستان وجود ندارد که بخواهند به ایران صادر کنند. اما حالا مصوبه و بخشنامه‌های جدید عملاً باعث می‌شود که صادرات ما به افغانستان متوقف شود یا تجارت رسمی ما متوقف و قاچاق در این حوزه افزایش یابد. همچنین ممکن است که صادرکنندگان واقعی از صحنه خارج شوند و افرادی که به نوعی صادرکنندگان غیر حرفه‌ای هستند یا از کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف استفاده می‌کنند، مجال کار بیشتری پیدا کنند.»